Gan nhiễm mỡ độ 2 là gì, có nguy hiểm không? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm. Ở giai đoạn này, nếu không được điều trị và kiểm soát kịp thời, gan có thể tiến triển thành viêm gan, xơ gan và thậm chí ung thư gan. Vậy gan nhiễm mỡ độ 2 có thể chữa khỏi không? Làm sao để xây dựng chế độ ăn uống phù hợp và bảo vệ gan khỏe mạnh? Hãy cùng Trung tâm Tiêu hóa – Bệnh viện Đại học Phenikaa tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Gan nhiễm mỡ độ 2 là gì?
Gan nhiễm mỡ độ 2 là giai đoạn trung bình trong tiến trình của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Ở giai đoạn này, khoảng 33–66% tế bào gan bị mỡ hóa. Điều này có nghĩa là mỡ đã tích tụ rõ rệt trong gan. Tuy nhiên, gan chưa bị xơ hóa nghiêm trọng.
>>> Tìm hiểu: Gan nhiễm mỡ độ 1
Gan nhiễm mỡ độ 2 là cấp độ “báo động” với hàm lượng mỡ trong gan khoảng 10 - 25%
Dấu hiệu gan nhiễm mỡ độ 2
Ở giai đoạn này, gan bắt đầu xuất hiện những bất thường nhẹ đến trung bình, có thể tiến triển nhanh nếu không điều trị kịp thời:
1. Triệu chứng thường gặp
Những triệu chứng mà bạn có thể gặp ở giai đoạn đầu thường khá mơ hồ, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa như:
- Cảm giác mệt mỏi kéo dài, thiếu năng lượng dù nghỉ ngơi đầy đủ.
- Đau âm ỉ vùng hạ sườn phải, đặc biệt sau bữa ăn, do gan bắt đầu to và viêm nhẹ.
- Khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn nhẹ, cảm giác no sớm dù ăn ít.
- Chướng bụng nhẹ, khó chịu sau ăn nhiều dầu mỡ.
2. Triệu chứng giai đoạn tiến triển
Bệnh gan nhiễm mỡ độ 2 không được kiểm soát, tình trạng viêm gan tiến triển rõ hơn và có thể ảnh hưởng đến chức năng gan:
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Chán ăn, buồn nôn, không muốn ăn.
- Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu của tổn thương gan đang tăng.
- Phù nhẹ ở chân, bụng (cổ trướng) do gan bắt đầu giảm khả năng tổng hợp albumin.
- Đau bụng vùng gan rõ hơn, đặc biệt sau ăn nhiều chất béo.
3. Giai đoạn muộn (cảnh báo nguy hiểm)
Biểu hiện gan nhiễm mỡ độ 2 tiến triển có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan như:
- Bụng to bất thường do dịch ổ bụng.
- Rối loạn tâm thần nhẹ: hay quên, lú lẫn, kém tập trung do nhiễm độc amoniac (bệnh não gan).
- Dễ bầm tím, chảy máu do gan suy giảm khả năng sản xuất yếu tố đông máu.
- Ngứa da, khô da, rối loạn nội tiết.
- Hơi thở có mùi (foetor hepaticus).
Tổn thương gan càng nặng nề thì các triệu chứng mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, bụng chướng càng rõ rệt
Nguyên nhân gan nhiễm mỡ độ 2
Gan nhiễm mỡ mức độ 2 không chỉ do mỡ tích tụ đơn thuần. Tình trạng này còn liên quan đến rối loạn chuyển hóa và viêm nhiễm. Nếu bạn không kiểm soát kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành xơ gan hoặc viêm gan mạn tính.Vì vậy, bạn cần chú ý:
1. Chế độ ăn uống không lành mạnh
Khi bạn ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo bão hòa và đồ ngọt, gan sẽ phải làm việc quá sức. Điều này khiến mỡ tích tụ trong tế bào gan. Khi vượt quá khả năng xử lý, mỡ sẽ tích tụ lại trong tế bào gan, gây ra gan nhiễm mỡ.
2. Thừa cân, béo phì
Đây là nguyên nhân hàng đầu trong các trường hợp gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Khi mô mỡ trong cơ thể tăng, đặc biệt là mỡ nội tạng, sẽ gây ra tình trạng đề kháng insulin. Điều này làm giảm khả năng chuyển hóa chất béo tại gan, khiến mỡ dễ tích tụ hơn.
3. Sử dụng rượu bia hoặc thuốc
Rượu bia được xem là độc tố trực tiếp đối với tế bào gan. Việc uống nhiều rượu lâu dài làm rối loạn chuyển hóa lipid tại gan, gây tích tụ mỡ, từ đó dẫn đến gan nhiễm mỡ do rượu (AFLD), trong đó gan nhiễm mỡ độ 2 là một giai đoạn điển hình.
Một số loại thuốc như corticosteroids, methotrexate, tamoxifen, thuốc kháng virus HIV... cũng có thể gây tổn thương gan và tăng tích mỡ tại gan.
4. Bệnh lý nền
Nếu bạn mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 làm tăng chuyển hóa mỡ bất thường tại gan. Ngoài ra, các hội chứng chuyển hóa bao gồm: Tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tăng đường huyết cũng được xác định là nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ không do rượu.
Béo phì làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ
Tìm hiểu thêm:
- Gan Nhiễm Mỡ Có Mấy Cấp Độ? Có Nguy Hiểm Không? Chuyên Gia Giải Đáp
- Gan Nhiễm Mỡ Độ 3: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Phác Đồ Điều Trị
Gan nhiễm mỡ độ 2 có nguy hiểm không?
Gan nhiễm mỡ độ 2 không phải là mức độ nặng nhất, nhưng đây đã là ngưỡng báo động có thể dẫn đến các nguy cơ như:
Tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ (NASH)
Mỡ tích tụ quá mức kích hoạt phản ứng viêm, phá hủy dần các tế bào gan. Viêm gan nhiễm mỡ lan rộng sẽ khiến men gan tăng, gan to, đau tức hạ sườn phải rõ hơn.
Xơ gan, suy gan
Khi tình trạng viêm không được kiểm soát, gan có phản ứng tự “vá” bằng mô sẹo, còn gọi là xơ gan. Sẹo hóa làm giảm lưu thông máu qua gan, cản trở chức năng khử độc, tổng hợp protein, điều hòa đường – mỡ. Ở giai đoạn nặng có thể dẫn tới cổ trướng, não gan, rối loạn đông máu và có thể đe dọa tính mạng.
Biến chứng chuyển hóa toàn thân
Tác hại của gan nhiễm mỡ độ 2 không chỉ ảnh hưởng đến gan, mà còn làm tăng nguy cơ tiểu đường tuýp 2, tăng huyết áp dẫn đến bệnh tim mạch, đột quỵ.
Gan nhiễm mỡ nếu không được ngăn chặn có thể dẫn đến xơ gan
Phương pháp chẩn đoán gan nhiễm mỡ độ 2
Chẩn đoán phân biệt cấp độ gan nhiễm mỡ được bác sĩ chuyên khoa căn cứ dựa trên kết quả thăm khám như sau:
1. Khai thác bệnh sử và khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi về các yếu tố nguy cơ như béo phì, đái tháo đường, tăng mỡ máu, nghiện rượu, dùng thuốc kéo dài,... đồng thời kiểm tra dấu hiệu gan to, cảm giác tức nặng vùng hạ sườn phải.
2. Siêu âm bụng
Đây là phương pháp phổ biến, không xâm lấn giúp đánh giá tình trạng mỡ trong gan. Ở cấp độ 2, gan có độ hồi âm tăng nhẹ đến vừa, nhu mô gan sáng hơn bình thường và mờ đường bờ tĩnh mạch gan – cho thấy lượng mỡ trong gan ở mức trung bình.
Hình ảnh gan nhiễm mỡ độ 2 thông qua thiết bị siêu âm
3. Xét nghiệm máu
Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm liên quan như:
- Men gan (ALT, AST): Chỉ số gan nhiễm mỡ độ 2 có xét nghiệm men gan ALT (GPT) và AST (GOT) tăng > 40 U/L, tỉ lệ AST/ALT thường < 1.
- Xét nghiệm mỡ máu: Có thể phát hiện tăng triglycerid hoặc cholesterol.
- Đường huyết, HbA1c: Đánh giá nguy cơ đái tháo đường đi kèm.
4. Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc cắt lớp vi tính (CT scan)
Những kỹ thuật hình ảnh nâng cao này được chỉ định khi cần đánh giá mức độ thâm nhiễm mỡ chính xác hơn, hoặc loại trừ các bệnh lý gan khác. MRI đặc biệt hữu ích trong việc định lượng mỡ gan mà không cần sinh thiết.
5. Sinh thiết gan (nếu cần)
Trong một số trường hợp khó phân biệt gan nhiễm mỡ đơn thuần và viêm gan nhiễm mỡ (NASH), hoặc nghi ngờ xơ gan sớm, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết gan để đánh giá mức độ tổn thương và viêm.
Phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ độ 2
Gan nhiễm mỡ mức độ 2 là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan ở mức trung bình, nếu không được kiểm soát tốt có thể tiến triển thành viêm gan, xơ gan và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu do đó phác đồ điều trị gan nhiễm mỡ độ 2 thường kết hợp giữa dùng thuốc hỗ trợ, điều chỉnh lối sống và kiểm soát nguyên nhân nền.
1. Điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống
Thay đổi lối sống được xem là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong các cách điều trị gan nhiễm mỡ độ 2. Bạn nên:
- Nếu bạn đang thừa cân, béo phì cần có kế hoạch giảm cân hợp lý, duy trì mức giảm từ 5 - 10% trọng lượng cơ thể.
- Tăng cường vận động thể lực: Tập luyện ít nhất 150 phút mỗi tuần với các hình thức phù hợp như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe...
- Tuyệt đối không sử dụng rượu bia vì đây là yếu tố làm tổn thương gan nghiêm trọng hơn.
- Tăng cường rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên cám trong chế độ ăn uống, cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất cần thiết.
- Ưu tiên chất béo tốt từ dầu oliu, bơ, các loại hạt, cá biển.
- Hạn chế chất béo bão hòa, đường tinh luyện và thực phẩm chế biến sẵn.
- Bổ sung protein từ thịt nạc, cá và đậu phụ, thay thế thịt đỏ hoặc nội tạng động vật.
2. Dùng thuốc hỗ trợ điều trị
Mặc dù chưa có thuốc đặc trị nhưng bác sĩ có thể chỉ định một số nhóm thuốc nhằm cải thiện chức năng gan và giảm lượng mỡ tích tụ:
- Thuốc chứa choline, methionine và acid amin thiết yếu: hỗ trợ chuyển hóa chất béo và phục hồi tế bào gan.
- Vitamin E, C và nhóm B: giúp chống oxy hóa, giảm viêm và bảo vệ tế bào gan.
- Silymarin hoặc các dược liệu hỗ trợ chức năng gan: giúp ổn định màng tế bào gan, tăng khả năng giải độc.
3. Điều trị theo nguyên nhân gây bệnh
Việc xác định đúng nguyên nhân giúp xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả hơn:
- Trường hợp gan nhiễm mỡ do béo phì cần giảm cân lành mạnh, điều chỉnh ăn uống và tăng vận động.
- Do tiểu đường, rối loạn mỡ máu hoặc viêm gan virus: Cần điều trị theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa kết hợp chế độ ăn uống để kiểm soát tình trạng bệnh.
4. Theo dõi và tái khám định kỳ
Khi điều trị gan nhiễm mỡ độ 2, bạn cần kết hợp theo dõi và tái khám định kỳ theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa:
- Xét nghiệm máu kiểm tra men gan, mỡ máu, đường huyết định kỳ 3–6 tháng/lần.
- Siêu âm gan hoặc đo độ đàn hồi gan (Fibroscan) để đánh giá mức độ mỡ hóa và nguy cơ xơ hóa.
- Trong một số trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định thêm sinh thiết gan để chẩn đoán chuyên sâu và điều chỉnh phác đồ phù hợp nhất.
Kết luận
Gan nhiễm mỡ độ 2 là giai đoạn cần được kiểm soát nghiêm túc nhằm ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan hay thậm chí ung thư gan. Nếu bạn đang gặp vấn đề về gan hoặc cần xây dựng chế độ ăn, sinh hoạt khoa học phù hợp với tình trạng bệnh, hãy đến Trung tâm Tiêu hóa – Bệnh viện Đại học Phenikaa để được thăm khám và tư vấn phác đồ cá nhân hóa. Trung tâm Tiêu hóa PhenikaaMec là nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống thiết bị hiện đại sẵn sàng hỗ trợ bạn trong quá trình điều trị. Bạn đang có các triệu chứng nghi ngờ bệnh lý về gan, hãy gọi ngay hotline: 1900 886648 để được tư vấn và đặt lịch khám sớm nhất.
